Waarderend auditen vanuit wisselende perspectieven

Een impressie van de netwerkbijeenkomst op 8 november in Nunspeet door Mike Floothuis.

Op 8 november jongstleden was het netwerk STOOM ’s middags te gast in het gemeentehuis van Nunspeet. Steeds door Marloes ingeleid, werden drie lezingen gegeven, die in het teken stonden van Waarderend Auditen, met als onderliggers: hoe bereik je betrokkenen en hoe zet je veranderingen in?

Dit respectievelijk vanuit de organisatie-psychologische benadering van Linda Ho, met de insteek vanuit verandermanagement in de zorg van Agma Spit en vanuit de semantische invalshoek door Jeanette de Haan.

De bijdrage van Linda betrof een beschouwing over de werking van Waarderend Auditen gevolgd door het verinnerlijken daarvan met een aansprekend praktijkvoorbeeld. Hoe werkt het en hoe kun je positieve energie genereren bij betrokkenen ?

Nadat theoretische aspecten belicht waren, werd door de aanwezigen twee-aan-twee een Waarderend Interview gehouden. Na onderlinge rolverdeling werd de rol van auditor dan wel van auditee aangenomen. Op de vloer werd een strook tape geplakt waarvan begin, midden en eind, respectievelijk, Verleden, Heden en Toekomst symboliseerden. De tape werd zo niet alleen een tijdlijn, maar ook een heldere scheidslijn, omdat auditor en auditee zich ieder aan een kant van de lijn positioneerden. De te hanteren vraagstelling vanuit Heden met de – letterlijke – blik op het Verleden – was volgens de instructie verzadigd van positiviteit met termen als leuk, goed, succes, trots, tevredenheid en complimenten.

Met de – ook weer daadwerkelijke – stap naar de Toekomst, werd het Heden als het nieuwe Verleden beschouwd en werd gevraagd naar de aard van de veranderingen die sindsdien hadden plaatsgevonden, ervan uitgaande dat je “ super tevreden bent “. Ook met die laatste veronderstelling wordt negatieve reflectie als het ware bij voorbaat getackeld en krijgt Waarderend Auditen zijn positieve lading.

Agma is de motor achter veranderingsprocessen in de zorg en de wijze waarop zij zich in het werk manifesteert, heeft in haar werkomgeving geleid tot het begrip agmatiseren, waarbinnen zowel haar persoon als pr(agma)tische actiegerichtheid in bredere zin besloten liggen.

Haar focus ligt op de transitie van Ist – een hiërarchiek aangestuurde organisatie, waarbinnen verantwoord / afgerekend wordt op basis van met wantrouwen omgeven rode en groene vlaggetjes – naar Soll, een platte, zelfsturende organisatie, waarbinnen vijfentwintig teams leren omgaan met de rond vijf thema’s gedefinieerde veldnormen. Hiermee wordt de beweging van managen naar “ont-managen “ ingezet en de “ ouder-kind relatie ” tussen manager en medewerker verbroken ter wille van het bereiken van de – jong volwassenheid. De transitie van de financiering vormt de urgentie voor de inzet van deze beweging. Het transformatieproces vindt weliswaar over de volle breedte van de organisatie plaats, maar kent verschil in tempo van ontwikkeling per team. Daar is oog voor. Agma’s organisatie is onderworpen aan inspectie door inspectrices van het Ministerie van VWS; de hoogte van hakken lijkt daarbij omgekeerd evenredig met het aanwezige kennisniveau van de branche, waardoor bijna onvermijdelijk sprake is van Afrekenend Auditen in plaats van het zo welkome Waarderend Auditen.
Jeanette belichtte de kracht van woord en verbeelding bij het in gang zetten van veranderingsprocessen, want ja, dan ligt daar een auditrapport met bevindingen, conclusies en aanbevelingen, maar hoe zorg je ervoor dat dit niet onderin de la of bovenop het zich al daarbinnen bevindende stapeltje rapporten terechtkomt ?

Met het oog hierop is de wijze van stellen van vragen – de appreciative inquiry – al bij de eerste interventie vanuit Waarderend Auditen, van groot belang; onderliggend filosofisch kader is hierbij het sociaal constructivisme van Foucault. De positieve insteek vanuit hoe zou het beter kunnen ? is immers veel effectiever dan de vraag waarom gaat het zo slecht ? Een beetje de self-fulfilling prophecy met wenkend ontwikkelings-perspectief tegenover de self-denying prophecy, met een door problematiek versluierde blik op heden en verleden. Het positief ingestoken gesprek tussen Jeanette en de medewerkers van een organisatie, is de eerste sleutel tot verandering.

Qua setting kiest zij daarbij voor de benadering vanuit “ the whole system in a room “.

Idealiter leiden aan een organisatie overgedragen / “overgetankte” inzichten in dat ene vertrek, dan vervolgens tot een organisatiebrede cultuuromslag op individueel en op team-niveau in alle ruimten van het organisatie-gebouw.

Helga sloot de geslaagde middag na de korte televote-sessie onder leiding van Marloes af en bij de drankjes en hapjes na afloop werd nog gezellig wat nagepraat, voordat ieder weer zijns weegs ging.

Share X
Share Linkedin
Share E-mail